-
1 armarium
armārium, ī, n. (arma), der Schrank, zu Speisen, arm. promptuarium, Cato: zu Geld, Kleinodien, Kleidern u.a. Dingen (bes. im Atrium des Hauses), ex armario alqd surripere, Plaut.: armarii fundum exsecare, Cic.: grande arm. in angulo vidi, in cuius aedicula (kleiner Kapelle) erant Lares argentei positi, Petr.: senectus anguis reposita in arcis armariisque tineas necat, Plin. – Bücherschrank od. Bücherrepositorium, armaria librorum, Oros.: armaria exstructa bibliopolarum, Sidon.: bibliopolae stationes et armaria circa pilas habebant, Acro: capsae et armaria, si librorum aut vestium gratiā parata sint, non esse in supellectile, Paul. dig.: arm. parieti in bibliothecae speciem insertum, Plin. ep.: e certis armariis infinita volumina eduxit, Vitr. – armarium muricibus praefixum, der inwendig mit hervorstehenden Spitzen versehene Kasten, in dem Regulus den Tod fand, Gell. 6, 4. § 4. – armarium als Denkmal, Corp. inscr. Lat. 6, 1600. – / Nbf. armāria, ae, f., Schol. Iuven. 3, 219 u. 7, 118.
-
2 exseco
ex-seco (exsico, execo, exico), secuī, sectum, āre, I) herausschneiden, ausschneiden, weg-, abschneiden, a) übh.: armarii fundum, Cic.: arundinem, Plaut.: arbores et vites, Amm.: serrā arborem, absägen, Col.: fenestras muro lapideo, Sen.: parmam elephantino tergori, Mela: corium, Apul.: pelles, zu Riemen ausschneiden, Ov.: unde execaveris (librum, den Bast) in aliud genus, Cato. – übtr., quinas hic capiti mercedes exsecat, schindet 5 Prozent (Zinsen monatlich, also 60 Proz. jährlich) aus dem Kapital heraus, Hor. sat. 1, 2, 14: quid miserius quam exectum et exemptum honoribus senatoriis labore et molestiā non carēre? von allen Ehrenrechten des Senatorenstandes gänzlich ausgeschlossen, Plin. ep. 2, 12, 3. – b) einen Körperteil, ein Glied usw., α) im allg.: cornu, Hor.: linguam, Catull. u. Cic.: suras vel suffragines, Amm.: crura, Amm.: nervos, Dict.: mucrone gulam, Apul.: sub aure tuber, Capit. – im Bilde, vitiosas partes rei publicae, Cic.: nervos omnes urbis, Cic.: pestem aliquam (einen verpesteten Teil) tamquam strumam civitatis, Cic. – β) beim Kastrieren, testes, Suet.: genitalia, Apul.: virilia, Lact.: viscera (die Hoden) ferro, Petron. poët.: exsecti Veneris stimuli, Claud. – c) leb. Wesen: α) ein Kind od. Tier aus dem Mutterleibe herausschneiden, alqm, Verg. Aen. 10, 315: fetus ventri, Plin. 8, 217: filium alci mortuae, Paul. dig. 50, 16, 132. – β) prägn., jmdm. die Hoden ausschneiden, ihn entmannen, kastrieren, Caelum, Cic. de nat. deor. 2, 63: mares, Mart. 6, 2, 2: poet. m. resp. Acc., iuventus exsecta (al. exacta) virum (der Mannbarkeit beraubt), Lucan. 10, 134. – Partiz. subst., exsecti, Entmannte, Auct. b. Alex. 70, 6. – II) aufschneiden, vivae mulieris ventrem, Amm. 29, 2, 17: exsecto ventre extrahi od. edi (v. der Leibesfrucht), Ulp. dig. 5, 2, 6 pr. u. 28, 2, 12. – prägn., exs. alqm, jmdm. den Leib aufschneiden, jmd. öffnen, sezieren, Herophilus ille medicus aut lanius, qui sexcentos exsecuit, ut naturam specularetur, Tert. de anim. 10. – / Vulg. Perf. exsecaveris, Cato r. r. 42.
-
3 fundus
fundus, ī, m. (altind. budhná-h, Grund, Boden, griech. πυθμήν, ahd. bodam, Boden), der Grund, Boden, I) im allg.: 1) eig. u. übtr.: a) eig.: α) eines Gefäßes usw., armarii, Cic.: ollae, Plin.: vas acuto fundo et patulo ore, Donat.: dolium a fundo pertusum, Liv.: in imo scrinii fundo, Sidon.: fundum caccabi perforare, Scrib. – β) einer Örtl.: maris, Curt.: amnis, Plin.: (collis) satis latus, Grundfläche, Liv.: aequora ciēre fundo vom Grund aufwühlen, Verg.: exaestuat imo fundo (v. Ätna), Verg. – b) übtr.: cenae, das Hauptgericht, Gell.: largitio non habet fundum, hat keinen Boden = kein Maß u. Ziel, Cic.: vertere fundo, von Grund aus zerstören, Verg.: v. Pers., fundum fieri legis, das Bestehen eines Gesetzes sichern, ein Gesetz genehmigen u. erlassen, Gell.; v. Bundesgenossen, Cic. (vgl. Garatoni Cic. Balb. 8, 19): ei rei pater sit fundus potior, offizielle Autorität, Machtvollkommenheit, Plaut. trin. 1123. – 2) meton., ein Trinkgeschirr, Mart. 8, 6, 9. – II) insbes., Grund u. Boden eines Ackers, Feldes, das Grundstück, Landgut (als liegender Boden), Ter., Cic. u.a.: fundos decem et tres reliquit, Cic.: fundus populi Rom., vom Gebiet um Kapua, Cic.
-
4 armarium
armārĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] armoire. [st2]2 [-] buffet. [st2]3 [-] bibliothèque. [st2]4 [-] caveau sépulcral. - voir hors site armarium.* * *armārĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] armoire. [st2]2 [-] buffet. [st2]3 [-] bibliothèque. [st2]4 [-] caveau sépulcral. - voir hors site armarium.* * *Armarium, armarii. Cic. Armaire. -
5 armarium
armārium, ī, n. (arma), der Schrank, zu Speisen, arm. promptuarium, Cato: zu Geld, Kleinodien, Kleidern u.a. Dingen (bes. im Atrium des Hauses), ex armario alqd surripere, Plaut.: armarii fundum exsecare, Cic.: grande arm. in angulo vidi, in cuius aedicula (kleiner Kapelle) erant Lares argentei positi, Petr.: senectus anguis reposita in arcis armariisque tineas necat, Plin. – Bücherschrank od. Bücherrepositorium, armaria librorum, Oros.: armaria exstructa bibliopolarum, Sidon.: bibliopolae stationes et armaria circa pilas habebant, Acro: capsae et armaria, si librorum aut vestium gratiā parata sint, non esse in supellectile, Paul. dig.: arm. parieti in bibliothecae speciem insertum, Plin. ep.: e certis armariis infinita volumina eduxit, Vitr. – armarium muricibus praefixum, der inwendig mit hervorstehenden Spitzen versehene Kasten, in dem Regulus den Tod fand, Gell. 6, 4. § 4. – armarium als Denkmal, Corp. inscr. Lat. 6, 1600. – ⇒ Nbf. armāria, ae, f., Schol. Iuven. 3, 219 u. 7, 118.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > armarium
-
6 exseco
ex-seco (exsico, execo, exico), secuī, sectum, āre, I) herausschneiden, ausschneiden, weg-, abschneiden, a) übh.: armarii fundum, Cic.: arundinem, Plaut.: arbores et vites, Amm.: serrā arborem, absägen, Col.: fenestras muro lapideo, Sen.: parmam elephantino tergori, Mela: corium, Apul.: pelles, zu Riemen ausschneiden, Ov.: unde execaveris (librum, den Bast) in aliud genus, Cato. – übtr., quinas hic capiti mercedes exsecat, schindet 5 Prozent (Zinsen monatlich, also 60 Proz. jährlich) aus dem Kapital heraus, Hor. sat. 1, 2, 14: quid miserius quam exectum et exemptum honoribus senatoriis labore et molestiā non carēre? von allen Ehrenrechten des Senatorenstandes gänzlich ausgeschlossen, Plin. ep. 2, 12, 3. – b) einen Körperteil, ein Glied usw., α) im allg.: cornu, Hor.: linguam, Catull. u. Cic.: suras vel suffragines, Amm.: crura, Amm.: nervos, Dict.: mucrone gulam, Apul.: sub aure tuber, Capit. – im Bilde, vitiosas partes rei publicae, Cic.: nervos omnes urbis, Cic.: pestem aliquam (einen verpesteten Teil) tamquam strumam civitatis, Cic. – β) beim Kastrieren, testes, Suet.: genitalia, Apul.: virilia, Lact.: viscera (die Hoden) ferro, Petron. poët.: exsecti Veneris stimuli, Claud. – c) leb. Wesen: α) ein Kind od. Tier aus dem Mutterleibe herausschneiden, alqm, Verg. Aen. 10, 315: fetus ventri, Plin. 8, 217: filium alci————mortuae, Paul. dig. 50, 16, 132. – β) prägn., jmdm. die Hoden ausschneiden, ihn entmannen, kastrieren, Caelum, Cic. de nat. deor. 2, 63: mares, Mart. 6, 2, 2: poet. m. resp. Acc., iuventus exsecta (al. exacta) virum (der Mannbarkeit beraubt), Lucan. 10, 134. – Partiz. subst., exsecti, Entmannte, Auct. b. Alex. 70, 6. – II) aufschneiden, vivae mulieris ventrem, Amm. 29, 2, 17: exsecto ventre extrahi od. edi (v. der Leibesfrucht), Ulp. dig. 5, 2, 6 pr. u. 28, 2, 12. – prägn., exs. alqm, jmdm. den Leib aufschneiden, jmd. öffnen, sezieren, Herophilus ille medicus aut lanius, qui sexcentos exsecuit, ut naturam specularetur, Tert. de anim. 10. – ⇒ Vulg. Perf. exsecaveris, Cato r. r. 42. -
7 fundus
fundus, ī, m. (altind. budhná-h, Grund, Boden, griech. πυθμήν, ahd. bodam, Boden), der Grund, Boden, I) im allg.: 1) eig. u. übtr.: a) eig.: α) eines Gefäßes usw., armarii, Cic.: ollae, Plin.: vas acuto fundo et patulo ore, Donat.: dolium a fundo pertusum, Liv.: in imo scrinii fundo, Sidon.: fundum caccabi perforare, Scrib. – β) einer Örtl.: maris, Curt.: amnis, Plin.: (collis) satis latus, Grundfläche, Liv.: aequora ciēre fundo vom Grund aufwühlen, Verg.: exaestuat imo fundo (v. Ätna), Verg. – b) übtr.: cenae, das Hauptgericht, Gell.: largitio non habet fundum, hat keinen Boden = kein Maß u. Ziel, Cic.: vertere fundo, von Grund aus zerstören, Verg.: v. Pers., fundum fieri legis, das Bestehen eines Gesetzes sichern, ein Gesetz genehmigen u. erlassen, Gell.; v. Bundesgenossen, Cic. (vgl. Garatoni Cic. Balb. 8, 19): ei rei pater sit fundus potior, offizielle Autorität, Machtvollkommenheit, Plaut. trin. 1123. – 2) meton., ein Trinkgeschirr, Mart. 8, 6, 9. – II) insbes., Grund u. Boden eines Ackers, Feldes, das Grundstück, Landgut (als liegender Boden), Ter., Cic. u.a.: fundos decem et tres reliquit, Cic.: fundus populi Rom., vom Gebiet um Kapua, Cic. -
8 armārium
armārium ī, n [arma], a closet, chest, safe: in aedibus.* * *Icabinet, closet, cupboard; chest, safe; book-case; sepulchral monumentII -
9 ex seco
ex-sĕco (also exĕco and exĭco, Plaut. Rud. 1, 2, 34), cŭi, ctum, 1 ( perf. subj. exsecaveris, Cato, R. R. 42), v. a., to cut out or away.I.Lit. (class.).A.In gen.:B. II.vitiosas partes,
Cic. Att. 2, 1, 7:pestem aliquam tamquam strumam civitatis,
id. Sest. 65, 135:linguam,
id. Clu. 66:cornu (frontis),
Hor. S. 1, 5, 59:varices,
Sen. Ep. 78 med.:fetum ventri,
Plin. 8, 55, 81, § 217:ventrem,
Dig. 28, 2, 12:filium alicui mortuae,
ib. 50, 16, 132:nervos,
Cic. Agr. 2, 33, 91:fundum armarii,
id. Clu. 64, 179.— -
10 exico
ex-sĕco (also exĕco and exĭco, Plaut. Rud. 1, 2, 34), cŭi, ctum, 1 ( perf. subj. exsecaveris, Cato, R. R. 42), v. a., to cut out or away.I.Lit. (class.).A.In gen.:B. II.vitiosas partes,
Cic. Att. 2, 1, 7:pestem aliquam tamquam strumam civitatis,
id. Sest. 65, 135:linguam,
id. Clu. 66:cornu (frontis),
Hor. S. 1, 5, 59:varices,
Sen. Ep. 78 med.:fetum ventri,
Plin. 8, 55, 81, § 217:ventrem,
Dig. 28, 2, 12:filium alicui mortuae,
ib. 50, 16, 132:nervos,
Cic. Agr. 2, 33, 91:fundum armarii,
id. Clu. 64, 179.— -
11 exseco
ex-sĕco (also exĕco and exĭco, Plaut. Rud. 1, 2, 34), cŭi, ctum, 1 ( perf. subj. exsecaveris, Cato, R. R. 42), v. a., to cut out or away.I.Lit. (class.).A.In gen.:B. II.vitiosas partes,
Cic. Att. 2, 1, 7:pestem aliquam tamquam strumam civitatis,
id. Sest. 65, 135:linguam,
id. Clu. 66:cornu (frontis),
Hor. S. 1, 5, 59:varices,
Sen. Ep. 78 med.:fetum ventri,
Plin. 8, 55, 81, § 217:ventrem,
Dig. 28, 2, 12:filium alicui mortuae,
ib. 50, 16, 132:nervos,
Cic. Agr. 2, 33, 91:fundum armarii,
id. Clu. 64, 179.— -
12 fundus
fundus, i, m. [Sanscr. budh-nas, ground; Gr. puthmên, pundax; O. H. Germ. Bodam; Germ. Boden; v. fodio], the bottom of any thing (class.).I.Lit.A.In gen.:* 2.armarii fundum exsecuit,
the bottom of the chest, Cic. Clu. 64, 179:ollae,
Plin. 15, 17, 18, § 60:scyphi,
Dig. 41, 1, 26:(Aetna) fundo exaestuat imo,
from the lowest bottom, Verg. A. 3, 577; cf.:imo Nereus ciet aequora fundo,
id. ib. 2, 419:amnis fundo carens,
Plin. 3, 16, 20, § 122:maris,
Vulg. Judith, 5, 12:calicis,
id. Isa. 51, 17.—Prov.:largitio fundum non habet,
there is no end of giving, Cic. Off. 2, 15, 55.—Transf. (pars pro toto), a cup:B.hi duo longaevo censentur Nestore fundi,
Mart. 8, 6, 9.—In partic., a piece of land, a farm, estate (syn.: praedium, villa): fundi appellatione omne aedificium et omnis ager continetur; sed in usu urbana aedificia aedes, rustica villae dicuntur;II.locus vero sine aedificio in urbe area, rure autem ager appellatur: idemque ager cum aedificio fundus dicitur,
Dig. 50, 16, 211; Cic. Agr. 3, 2 fin.:cum inprobata sit eorum sententia qui putaverint furtivum fundum fieri posse,
Gai. Inst. 2, 51; cf.: non hominum tantum neque rerum moventium... sed fundi quoque et aedium fieri furtum, Masur. Sab. ap. Gell. 11, 18, 13:cui nostrum non licet fundos nostros obire?
Cic. de Or. 1, 58, 249:nunquam tam mane egredior, quin te in fundo conspicer fodere,
Ter. Heaut. 1, 1, 16; Crass. ap. Cic. de Or. 2, 55, 224; Cic. Caecin. 36, 104; id. Verr. 2, 3, 50, § 119; id. Fam. 13, 69, 2; [p. 794] Quint. 4, 2, 131:dulcia poma feret cultus tibi fundus,
Hor. S. 2, 5, 13 et saep.:euge, fundi et aedes, per tempus subvenistis mihi,
Plaut. Truc. 1, 2, 84; cf.:si quidem habes fundum atque aedis,
id. ib. 1, 2, 75:nostri fundi calamitas,
Ter. Eun. 1, 1, 34:quasi non fundis exornatae multae incedant per vias,
i. e. with the price of a farm, Plaut. Ep. 2, 2, 42:unumne fundum pulcherrimum populi Romani, disperire patiemini?
Cic. Agr. 2, 29, 80:nunc is nobis fundus est, i. e. ex quo fructus capiamus,
Plaut. Truc. 4, 2, 15 Spengel ad loc.—Prov.: fundum alienum arat, incultum familiarem deserit,
Plaut. As. 5, 2, 24.—Trop.A.In gen.: fluxas Phrygiae res vertere fundo, i. e. from its foundation, = funditus, Verg. A. 10, 88:B.cenae,
the principal dish, Gell. 17, 8, 2.—In partic., publicists' t. t., qs. one who lays the foundation for the decision of a thing, one that approves a thing or ratifies it, the approver (syn. auctor): fundus dicitur populus esse rei, quam alienat, hoc est auctor, Paul. ex Fest. p. 89 Müll.:2.non ut hujus sententiae legisque fundus fierem,
Gell. 19, 8, 12:negat ex foederato populo quemquam potuisse, nisi is populus fundus factus esset, in hanc civitatem venire, etc.,
Cic. Balb. 8, 19 (where Cicero gives to this legal principle another meaning); cf.:quid enim potuit dici imperitius quam foederatos populos fieri fundos oportere?
id. ib. 8, 20; 11, 27;18, 42: municipes sunt cives Romani ex municipiis, legibus suis et suo jure utentes... neque ulla populi Romani lege astricti, nisi populus eorum fundus factus est,
Gell. 16, 13, 6.—Transf. (ante- and post-class., and rare):ut, quae cum ejus filio egi, ei rei fundus pater sit potior,
may officially confirm, Plaut. Trin. 5, 1, 7; cf. Gell. 19, 8, 12; and Paul. ex Fest. p. 89 Müll. supra.
См. также в других словарях:
ARMARIA Bibliothecae — apud Flav. Vopisc. in Tacito Imp. c. 8. Habet Bibliotheca Ulpia in Armario sexto librum elephantinum, in quo hoc SC. etc. Vide quoque infra Foruli. Hinc Armarius, Custos Bibliothecae, apud Recentiores: Item, qui in Ecclesiis et Monasteriis Cantor … Hofmann J. Lexicon universale
Bernard Itier — (lat: Bernardus Iterii; * 1163; † 1225) war ein französischer Geistlicher und Chronist im frühen 13. Jahrhundert. Bernard Itier wurde im Alter von 14 Jahren Mönch der Benediktiner in der Abtei Saint Martial von Limoges und empfing 1189 die… … Deutsch Wikipedia
armare — ARMÁRE, armări, s.f. Acţiunea de a (se) arma – v. arma. Trimis de ana zecheru, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 armáre s. f., g. d. art. armării Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic ARMÁRE s.f. Acţiunea de a arma. ♦ Îmbrăcare a… … Dicționar Român
armărie — ARMĂRÍE, armării, s.f. (înv. şi reg.) Depozit de arme. – Din armă + suf. ărie. Trimis de gall, 01.02.2008. Sursa: DLRM … Dicționar Român